Ministarstvo za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo izražava duboku zabrinutost zbog najava zatvaranja Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine (NUB BiH) usljed finansijskih problema s kojima se ova ustanova trenutno suočava. U saopštenju za javnost ovog Ministarstva navodi se da Ministarstvo kontinuirano pruža podršku Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci BiH prepoznajući njen izuzetan historijski, kulturni i društveni značaj za našu državu.
“Čak i prije usvajanja Zakona o privremenom preuzimanju sufinansiranja institucija kulture i obrazovanja čiji je osnivač Bosna i Hercegovina, Ministarstvo je redovno sufinansiralo rad ove institucije prema planiranim sredstvima u budžetima Kantona Sarajevo.
Zakon je usvojen u aprilu 2024. godine kao odgovor na dugogodišnje nedostatke sistema finansiranja koji su doveli do trenutne krize u kojoj se biblioteka nalazi. Vlada Kantona Sarajevo je jedina vlada koja je nekim pravnim aktom uopšte pokušala olakšati izazove s kojima se godinama kulturne institucije suočavaju. S obzirom na to da je Zakon usvojen tek u aprilu 2024. godine, a da je sam Prijedlog budžeta Kantona Sarajevo za 2024. godinu usvojen mnogo ranije, čak i prije stavljanja samog Zakona u procedure, Ministarstvo za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo je za ove namjene na odgovarajućoj stavci imalo raspoređen iznos od 220.000 KM”, navode iz Ministarstva.
Također ističu da je ministrica prof. dr. Adna Mesihović već ranije na Vladi Kantona Sarajevo iznosila ovaj problem kao prioritetan i tražila da se nađe odgovarajuće rješenje.
“Rastužuje me činjenica da u Budžetu Kantona Sarajevo za 2024. godinu nisu planirana dovoljna sredstva za pokrivanje većinskih troškova NUB BiH i da primjena mjera ovog Zakona nije usklađena s Prijedlogom Budžeta za 2024. godinu. Također Ministarstvo kojim rukovodim ima najmanji budžet u odnosu na sva ministarstva Vlade Kantona Sarajevo,” istakla je ministrica Mesihović.
Iz Ministarstva su dodatno istakli da je poražavajuća činjenica da su neki od nivoa vlasti, vezujući se i ograđujući se ovim Zakonom, svoju društvenu odgovornost za podršku radu kulturnim institucijama uskratili. Tako je ove godine Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke ukinulo podršku Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci, koja je bila značajna i iznosila je prethodne godine 550.000 KM, a 2022. godine 430.000 KM. Ove godine raspisan je isti Javni poziv za dodjelu sredstava, kao i prethodnih godina, ali je dodan novi uslov, a to je da se sredstva ne smiju koristiti za finansiranje plata usposlenih. Time je dodatno Nacionalna biblioteka stavljena u težak položaj, i uskraćena im mogućnost obezbjeđivanja barem istog ili sličnog iznosa kao i prethodnih godina.
Ministrica Mesihović, zajedno s svojim timom, aktivno radi na rješavanju ovog problema, ali za rješenje je potrebna interresorna saradnja svih nivoa vlasti, istaknuto je.
“U svom radu proteklih mjeseci sugerisala sam Vladi Kantona Sarajevo da je ovaj problem prioritetan i od visokog značaja, i da, bez obzira na druge nivoe vlasti i bez obzira na to što nas Zakon obavezuje da sufinansiramo rad, a ne u potpunosti finansiramo, trebamo iznaći najbolje rješenje kako bismo barem trenutno riješili sufinansiranje s većim iznosom barem za osnovne uslove za rad, a to su plate zaposlenika.
Kao ministrica, imala sam priliku i razgovarati lično s zaposlenicima biblioteke i nisam mogla da ne reagujem. Na sutrašnjem sastanku Vlade namjeravam ponovno istaknuti važnost podrške Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci BiH i zatražiti hitna interventna sredstva koja se mogu obezbijediti preraspodjelom sredstava sa drugih budžetskih stavki ili rebalansom budžeta. To bi za početak bilo privremeno riješenje.
Smatram da je dugoročno rješenje transformacija Nacionalne i univerzitetske biblioteke BiH u nastavnu bazu Univerziteta u Sarajevu, što bi obezbijedilo stabilno i redovno finansiranje. Zadovoljstvo mi je vidjeti i zahvalna sam u ime svih zaposlenika biblioteke, kao i korisnika usluga iste, za podršku Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci koja nam stiže svakodnevno iz različitih obrazovnih i drugih institucija. S obzirom na to da ću u narednom periodu pokrenuti snažne pregovore s Univerzitetom u Sarajevu i Vladom u cilju prihvatanja ove naše inicijative, raduje me da su i Institut za jezik UNSA, kao i neki od fakulteta UNSA poslali jasnu poruku da je Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH baza nauke i naučne izvrsnosti od koje svi procesi treba da krenu.
Ovim rješenjem bismo sigurno i dobili Nacionalnu i univerzitetsku biblioteku BiH koja bi uz svoju bogatu historiju postala moderna i efikasna institucija slična svjetskim primjerima.
Moj lični stav, ali i stav koji imam s pozicije ministrice je isti, a to je da Nacionalna i univerzitetska biblioteka mora ostati vitalni dio naše obrazovne i naučne infrastrukture, dostupna istraživačima i čitaocima ne samo u BiH, već i širom svijeta”, zaključila je ministrica Mesihović.